Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a: Edebiyat ve Sinema Yıllıkları Üzerine Derin Bir İnceleme
Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a: Edebiyat ve Sinema Yıllıkları Üzerine Derin Bir İnceleme
Aziz Nesin’in yayımladığı Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı ve Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, Türk edebiyatı ve sinemasının önemli kaynakları arasında yer alıyor. Bu yıllıklar, edebiyat ve sinema araştırmaları için paha biçilmez bilgiler sunuyor.
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı’nın Önemi
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, 1976-1985 yılları arasında Aziz Nesin tarafından yayımlanmıştır. Bu yıllık, edebiyatın nabzını tutan ve edebiyat arkeolojisi yapmak isteyenler için önemli bir başvuru kaynağıdır. Nesin, yıllığı hazırlarken at gözlüğü takmadan kapsamlı bir çalışma yürütmüştür. Bu durum, yıllığın içeriğinin zenginliğini ve derinliğini göstermektedir.
Nesin, yıllık için yazı istemek üzere Necip Fazıl’a bir mektup göndermiştir. Mektubunda, “Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı için, yetmiş beşinci yaşınıza dair bir yazı vermenizi rica ediyorum” demiştir. Bu tür iletişimler, yıllığın edebi çevrelerdeki önemini ve etkisini ortaya koymaktadır.
Hayri Çölaşan ve Sinema Yıllığı
Hayri Çölaşan’ın 2009 yılından beri yayımladığı Sinema Yıllığı, sinema alanında önemli bir veri kaynağıdır. Çölaşan, bu çalışmayı tek başına yürütmekte ve devlet bürokratlarının yapması gereken istatistikleri toplamak için büyük bir çaba sarf etmektedir. Sinema Yıllığı, dijital bir kaynak olarak sinemaseverlere ücretsiz sunulmaktadır.
Sinema Yıllığı, “2009 yılından başlayarak her yıl düzenli olarak yapılmakta olan bu sinema yıllığı, sinema araştırmacısı Hayri Çölaşan tarafından kameraarkasi.org web sitesi veri tabanından yararlanılarak oluşturulmaktadır” şeklinde bir giriş yapmaktadır. Bu çalışma, sinema alanında araştırma yapanlara önemli veriler sunmaktadır.
2024 Sinema Yıllığı Verileri
2024 yılına ait Sinema Yıllığı verileri, festivallerde gösterilen filmlerin sayısını detaylandırmaktadır. Uzun metraj filmlerden 413, uzun belgesel filmlerden ise 341 gösterim yapılmıştır. Kısa filmler arasında 1217 kısa kurmaca ve 633 kısa belgesel gösterilmiştir. Bu veriler, Türk sinemasının gelişimini ve çeşitliliğini göstermektedir.
Ödül alan filmler arasında 211 uzun kurmaca ve 64 belgesel film yer alırken, 170 kısa belgesel ve 408 kısa kurmaca film ödül almıştır. Bu istatistikler, Türk sinemasının uluslararası alandaki rekabet gücünü de ortaya koymaktadır.
Uluslararası Katılım ve Ödül Sıralamaları
Sinema Yıllığı, festivallerde en çok hangi ülkelerden katılım yapıldığını da göstermektedir. 215 filmle Fransa, 176 filmle ABD ve 170 filmle İran, en çok katılım yapan ülkeler arasında yer almaktadır. Ödül sıralamasında ise İran, 45 ödülle birinci sırada yer alırken, Fransa ve ABD sırasıyla 32 ve 23 ödülle takip etmektedir.
Bu veriler, İran’ın daha az filmle daha çok ödül almasının önemli bir gösterge olduğunu ortaya koymaktadır. Sinema Yıllığı, bu tür detaylı verilerle sinema araştırmacılarına önemli bilgiler sunmaktadır.
SİYAD ve Ödül Verme İstatistikleri
Sinema Yıllığı, ödül veren kurumlar hakkında da bilgiler içermektedir. Sinema Yazarları Derneği (SİYAD), 13 festivalde verdiği En İyi Film ödülüyle Türkiye’de en çok ödül veren kurum olarak öne çıkmaktadır. Film-Yön derneği ise 3 festivalde ödül vererek ikinci sırada yer almaktadır.
Bu veriler, Türk sinemasının ödül mekanizmalarını ve hangi kurumların bu süreçte daha etkin olduğunu göstermektedir. Sinema Yıllığı, bu açıdan da önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
Sinema Etkinliklerinin Dağılımı
Sinema Yıllığı, festivallerin illere göre dağılımını da sunmaktadır. 40 ilde sinema etkinliği yapılmış ve bu illerin 20’sinde yalnızca bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. İstanbul, 111 etkinlikle en fazla sinema etkinliğine ev sahipliği yapmaktadır.
Bu veriler, Türkiye’de sinema etkinliklerinin dağılımını ve yoğunluğunu göstermektedir. Ayrıca, yurtdışında yapılan ulusal sinema etkinlikleri de yıllıkta yer almaktadır.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, Türk sinemasının otopsisini çeken önemli bir derleme çalışmasıdır. Çölaşan, “Türk Sinemasının başlangıç tarihi olan 1920 yılından itibaren yapılan tüm festivaller, yarışmalar, gösterimler, gösterilen filmler, finalist filmler, ödül alan filmler ve kişiler” hakkında kapsamlı bir veri kaynağına sahiptir.
Umarım bu kıymetli çalışmalar daha fazla gündem olur ve bireysel çabalardan ziyade kurumsal bir kimlik ve destekle yoluna devam edebilir. Bu tür çalışmalar, Türk edebiyatı ve sinemasının geleceği için büyük önem taşımaktadır.